Lucht pakken tijdens het spelen
Dit artikel is eerder verschenen in
de Klank: jaargang 21 nr 1
1e kwartaal 2011. Dit bestand is ook te lezen en uit te printen als
pdf
Iedere beginnende trekharmonicaspeler loopt er op een dag tegenaan: Lucht tekort, je moet nog verder in de duw of trek maar de balg is al dicht of je arm is te kort. In mijn lespraktijk worstelen leerlingen regelmatig met het tekort aan lucht. Ik leer ze dan een basoefening die ze kunnen toepassen in de muziek die ze spelen.
Lucht pakken is namelijk een handeling extra aan de baskant en het kan geen kwaad om dat vooraf even te oefenen. De simpelste manier om dit te oefenen is in een tweekwartsmaat (met twee tellen in de maat).
Op de eerste foto zie je dat ik een grondbas speel gewoon zoals het hoort in, dit geval een C of G. Op het tweede plaatje speel ik een akkoordbas. Dat is ook normaal in een tweekwartsmaat.
Maar let op: op plaatje drie druk ik tegelijkertijd met de grondbas de luchtknop in. Meteen zakt ook het volume van je trekharmonica omdat een deel van de lucht nu niet meer langs je tongen gaat, maar verdwijnt via de luchtknop. Om dat volume vast te houden moet je dus harder trekken. Zodra je de grondbas gespeeld hebt, laat je de luchtknop los en speel je de accordbas, zoals het op plaatje vier staat.
Dit patroon herhaal je totdat je balg niet meer verder uitgetrokken kan worden. Vervolgens doe je hetzelfde in de duwrichting. Advies is om dit in het begin om en om te doen: één gewone maat (Grondbas en een akkoordbas) en één om lucht te pakken (Grondbas/Luchtknop en een akkoordbas). Dit is belangrijk omdat je zo kan horen hoe het volume is en hoe hard je moet duwen of trekken om dat volume vast te houden wanneer je lucht pakt.
Wanneer je dit verschillende keren geoefend hebt en merkt dat het begint te lukken, kan je gaan variëren in maatsoort. Je kan dan een driekwartsmaat (walsmaat) proberen. Zodra je deze techniek onder de knie hebt kan je hem toepassen in je muziekstuk. Wanneer er een lang stuk in de trek staat, zorg je ervoor dat je de laatste een a twee maten in de duw lucht weg laat lopen (grondbas/luchtknop) zodat je kast dicht is als je aan het trekgedeelte begint.
Met een beetje mazzel heb je na enig oefenen een zorg minder en een eerste stap gezet in het leren spelen met je luchtknop. Mocht je denken: “Prachtig maar dit blijft toch wel een theoretisch verhaal.” Ik heb ook een filmpje gemaakt waar je deze techniek nog eens op je gemak kan bekijken.
Artikelen die aansluiten bij dit onderwerp: